Demi en de parentificatie

Demi is een meisje van 16 en ziet de zin van het leven niet (meer). Hoewel ze geen actieve zelfdodingsplannen heeft, zou ze het 'helemaal niet erg vinden om morgen niet meer wakker te worden'.

Ik ken de gezinssituatie van Demi en weet dat ze de oudste van drie dochters is van drie verschillende vaders. Haar moeder is psychiatrisch patiënt en opgenomen geweest in de tijd dat Demi nog maar een klein meisje was.

Al heel snel komt boven water dat D. voor haar moeder ging zorgen vanaf het moment dat moeder thuiskwam uit de inrichting en later nam ze ook de zorg voor haar jongere zusje op zich. Alleen voor de nieuwe babyzus doet ze het niet, omdat dat niet nodig is volgens haar. Moeder komt nl. steeds meer in balans en de vader van de baby is zorgzaam en aanwezig.

Het leven van D. draait om moeder en zusje en ze geeft aan dat hoe beter het met moeder gaat, hoe slechter het haarzelf vergaat. De zin van het leven ( zorgen voor moeder en zusje) begint meer en meer te verdwijnen en een toekomst voor zichzelf ziet ze niet.

We onderzoeken de familielijn en het blijkt een patroon te zijn dat steeds van moeder op dochter wordt doorgegeven. De dochter zorgt voor de moeder, niet andersom. Ik leg D. uit hoe de gezonde vrouwenlijn eruitziet, vertel haar iets over parentificatie* en geef aan dat zij misschien wel degene is die het patroon kan (gaan) doorbreken.

D. vertelt eerlijk dat ze het doodeng vindt om dat te doen. Stap voor stap neem ik de manier waarop dit patroon kan worden omgezet met haar door, maar ze wil tijd om het te laten bezinken en om erover te denken en te voelen. Ze vraagt of het ook in etappes kan. Eerst de zorg voor haar zusje en dan pas de zorg voor haar moeder loslaten. En de zorg teruggeven daar waar-ie hoort.

Natuurlijk hoeft het niet meteen nu (ik leer zoveel geduld in dit werk, pfoe...), maar ik kan het niet nalaten om nog wat Phyllis Chrystal achtige oefeningen mee te geven voor als ze er thuis alvast voorbereidend mee aan de slag wil, met deze grote familie'opdracht'. 

Ik hoop tot snel, Demi!

*Parentificatie

Parentificatie houdt in dat iemand de ouder van de eigen ouder(s) is (geweest).De rollen tussen de ouder en het kind zijn dan omgekeerd. De ouder was. bv. ziek, labiel of niet goed in staat om voor het kind te zorgen, waardoor het kind gedwongen werd een ouderrol op zich te nemen. Het kind deed dit door op bepaalde gebieden voor de eigen ouder(s) te zorgen.

Parentificatie heeft nadelige consequenties voor de ontwikkeling van het kind naar volwassenheid. Een kind dat te doen heeft met een van de ouders en dat zich verantwoordelijk voelt voor het welzijn van die ouder(s), kan geen kind zijn.

Door parentificatie cijfert het kind zichzelf ook weg en offert het zich op, voor het welzijn van de ouder(s). Dit is een taak die te zwaar en emotioneel te belastend is voor het kind, omdat het dat niet aankan. Ouders horen voor het kind te zorgen, maar daar is onvoldoende sprake van. Het kind gaat (gedeeltelijk) voor de ouder zorgen en kruipt in de rol van redder, helper en/of verzorger.

Zelfs wanneer er sprake is van een zielenafspraak kan en mag de rol worden afgelegd en de zorg worden teruggeven.